Ἡ Ἀφροδίτη

  Ἡ τροχιά τῆς Ἀφροδίτης εἶναι ἡ πλέον κυκλικὴ ὅλων τῶν ἄλλων πλανητῶν μὲ βαθμὸ ἐκκεντρότητος μικρότερο τοῦ 0,7%. Περιστρέφεται μὲ ἀντίθετη φορὰ ἀπὸ ἐκείνη τῆς Γῆς καὶ τῶν περισσοτέρων πλανητῶν, ἐνῶ ὁ ρυθμός περιστροφῆς της εἶναι βραδύτατος. Μία πλήρης στροφὴ γύρω ἀπὸ τὸν ἑαυτό της, ἡ ἀστρικὴ ἡμέρα, διαρκεῖ περίπου 243 γήινες ἡμέρες· τὸ δὲ ἔτος της, ὁ χρόνος μιᾶς πλήρους στροφῆς της γύρω ἀπὸ τὸν Ἥλιο, μόλις 225. Ὅμως ἡ ἡλιακή της ἡμέρα εἶναι πολὺ μικροτέρα τῆς ἀστρικῆς καὶ ἕνας παρατηρητὴς ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη θὰ ἔβλεπε ὅτι ὁ χρόνος μεταξὺ δύο διαδοχικῶν ἀνατολῶν τοῦ Ἡλίου εἶναι σχεδὸν 117 ἡμέρες. Καὶ θὰ ἔβλεπε τὸν Ἥλιο νὰ ἀνατέλλῃ ἀπὸ τὴν δύση.

  Ἡ ἀντίθετη φορὰ περιστροφῆς τῆς Ἀφροδίτης φαίνεται ἀνεξήγητη ἀφοῦ ὅλοι οἱ πλανῆτες τοῦ ἡλιακοῦ μας συστήματος ἔχουν τὴν ἰδία φορὰ περὶ τοῦ Ἡλίου καὶ σχεδὸν ὅλοι περιστρέφονται πρὸς τὴν ἰδία κατεύθυνση – τῇ ἐξαιρέσει τοῦ Οὐρανοῦ καὶ τοῦ Πλούτωνος, ποὺ ἀμφότεροι ἐμφανίζουν μεγάλη κλίση τοῦ ἄξονος περιστροφῆς σχεδὸν παράλληλη πρὸς τὸ ἐπιπέδο τῆς τροχιᾶς τους. Ὅμως ὁ ἄξονας περιστροφῆς τῆς Ἀφροδίτης εἶναι σχεδὸν κάθετος. Ἡ συνήθης ἐξήγηση τῆς συγκρούσεως μὲ κάποιο οὐράνιο σώμα δὲν ὑποστηρίζεται ἀπὸ τὰ φυσικὰ δεδομένα τοῦ πλανήτη. Οὐδεμία τῶν λοιπῶν προτεινομένων θεωριῶν ἐθεωρήθη ἱκανοποιητικὴ καὶ ἀκόμη διερευνᾶται ἡ αἰτία τῆς ἀντιθέτου φορᾶς.

• Ὁρίζοντας τὴν περιστροφὴ ὡς ἀντίθετη ἢ ἀριστερόστροφη, ἡ περιοχὴ Ἰστάρ (Ishtar Terra) τίθεται εἰς τὸ βόρειο ημισφαίριο καὶ ἡ ἀξονικὴ κλίση γίνεται 2° 38′ 24″ (2,64°). Ἐὰν ὁρισθῇ ἡ περιστροφὴ ὡς δεξιόστροφη, βάσει τοῦ ἐμπειρικοῦ «κανόνος τοῦ δεξιοῦ χεριοῦ» ἡ περιοχὴ Ἰστὰρ τίθεται εἰς τὸ νότιο ἡμισφαίριο και ἡ ἀξονική κλίση γίνεται 177° 21′ 36″ (180° − 2° 38′ 24″). Μέχρι προσφάτως ὁ ὁρισμὸς τῆς περιστροφῆς τῆς Ἀφροδίτης ἀκολουθοῦσε τὸ δεύτερο τρόπο ἀλλὰ τὰ τελευταῖα ἔτη χρησιμοποιεῖται καὶ ὁ πρῶτος.

Ὁρατότητα καὶ Μέγιστο Μῆκος, Ἀνατολικὸ ἢ Δυτικὸ

  Ἡ Ἀφροδίτη, τὸ λαμπρότερο οὐράνιο σῶμα μετὰ τὸν Ἥλιο καὶ τὴν Σελήνη, ἔχει φαινόμενο μέγεθος ἀπὸ -3,8 ἕως -4,6· τιμὴ ποὺ αὐξομειώνεται ἀναλόγως τῆς ἀποστάσεως Γῆς – Ἀφροδίτης. Ἡ λαμπρότητα ἐνισχύεται λόγω τῆς ἀντανακλάσεως τῶν νεφῶν ποὺ τὴν καλύπτουν καὶ ἡ φωτεινότητα αὐτὴ τὴν καθιστᾷ ὁρατὴ ἀκόμη καὶ τὴν ἡμέρα ὑπὸ ὁρισμένες συνθῆκες, πόσο μᾶλλον ὅταν ὁ Ἥλιος δύει. Τὸ χαρακτηριστικὸ χρυσὸ χρῶμα καὶ οἱ ἀπαστρά­πτουσες λαμπερὲς ἀκτῖνες τὴν καθιστοῦν ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον γνωστὰ κι εὐδιάκριτα οὐράνια σώματα.

  Ἡ Ἀφροδίτη φθάνει τὴν μεγίστη λαμπρότητα της ὀλίγο πρὶν τὴν ἀνατολὴ ἢ μετὰ τὴν δύση τοῦ Ἡλίου. Ὡς ἐσωτερικὸς πλανήτης δὲν φαίνεται νὰ ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὸν Ἥλιο πέραν τῶν 47° 48′, ποὺ εἶναι ἡ μεγίστη φαινόμενη ἀπόστασή της μετρηθείσα ἀπὸ τὴν τρέχουσα θέση τοῦ Ἡλίου ἐπὶ τῆς Ἐκλειπτικῆς. 

  Ἡ Ἀφροδίτη εἶναι ἑῴα (πρωινή) ὅταν ἀνατέλλει πρὶν ἀπὸ τὸν Ἥλιο καὶ ἡ μεγίστη ἀπόστασή της τότε λέγεται μέγιστο δυτικὸ μῆκος (greatest elongation west) ἐπειδὴ ὁ πλανήτης κεῖται δυτικῶς τοῦ Ἡλίου. Ἡ Ἀφροδίτη εἶναι ἑσπερία (βραδυνή) ὅταν δύει κατόπιν τοῦ Ἡλίου καὶ ἡ μεγίστη ἀπόστασή της τότε λέγεται μέγιστο ἀνατολικὸ μῆκος (greatest elongation east) ἐπειδὴ ὁ πλανήτης κεῖται ἀνατολικῶς τοῦ Ἡλίου. Ὅταν φθάνει τὶς θέσεις αὐτὲς ἔχει καὶ τὸν μέγιστο χρόνο παραμονῆς εἰς τὸν οὐρανό.

Διαδοχικὲς θέσεις καὶ μέγιστο ἀνατολικό μῆκος τῆς Ἀφροδίτης τὸ 2018. Ἡ Ἀφροδίτη εἶναι ἀνατολικὰ τοῦ Ἡλίου καὶ ὁρατὴ μετὰ τὸ ἡλιοβασίλεμα. Φθάνει τὸ ὑψηλότερο σημεῖο κατὰ τὴν μεγίστη ἀπόστασή της ἀπὸ τὸν Ἥλιο (Fernando de Gorocica).

Ὁ πλανήτης Ἀφροδίτη σὲ πρωινὴ ἐμφάνιση, κάτω ἀριστερὰ τῆς Σελήνης. Ἡ Ἀφροδίτη εἶναι δυτικὰ τοῦ Ἡλίου καὶ ὁρατὴ πρίν ἀπὸ τὴν ἀνατολή του. Φθάνει τὸ ὑψηλότερο σημεῖο της τὴν ἡμέρα ὅπου ἔχει τὴν μεγίστη ἀπόσταση ἀπὸ τὸν Ἥλιο.

Ἐσωτερικὴ καὶ Ἐξωτερικὴ Σύνοδος, Ἀναδρομή, καὶ Συνοδικός Κύκλος

  Ἡ Ἀφροδίτη συμπληρώνει μία περιφορὰ γύρω ἀπὸ τὸν Ἥλιο εἰς 224,701 γήινες ἡμέρες καθὼς κινεῖται ὀλίγον ταχύτερα τῆς Γῆς καὶ σὲ μικρότερο κύκλο τροχιᾶς, ἐγγύτερα τοῦ Ἡλίου. Λόγῳ αὐτῶν τῶν διαφορῶν ἡ Ἀφροδίτη χρειάζεται 2,6 ἡλιακὲς περιφορὲς ἐνῶ ἡ Γῆ 1,6 γιὰ νὰ εὐθυγραμμισθοῦν. Ὁ χρόνος μεταξὺ δύο διαδοχικῶν εὐθυγραμμίσεων Ἀφροδίτης καὶ Γῆς διαρκεῖ 583,92 γήινες ἡμέρες καὶ ὀνομάζεται συνοδικὴ περίοδος. Ἐντὸς μίας συνοδικῆς περιόδου ἡ Ἀφροδίτη ὁλοκληρώνει ἕναν πλήρη κύκλο ἐναλλαγῆς μεταξὺ πρωινῆς καὶ ἑσπερίας ἐμφανίσεως.

  Ὅταν ἡ Ἀφροδίτη, ἡ Γῆ καὶ ὁ Ἥλιος εὐθυγραμμίζονται μὲ τὴν Ἀφροδίτη κείμενη μεταξὺ τῆς Γῆς καὶ τοῦ Ἡλίου, θέση ποὺ καλεῖται ἐσωτερικὴ σύνοδος, τότε ἡ Ἀφροδίτη πλησιάζει τὴν Γῆ περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλον πλανήτη φθάνοντας εἰς ἀπόσταση μόλις 40 ἑκατ. χλμ. Εἰσέρχεται ἐσωτερικῆς συνόδου ἀνὰ 584 ἡμέρες κατὰ μέσον ὄρο. Ὅταν φθάνει τὴν ἀντιδιαμετρικὴ θέση ὄπισθεν τοῦ Ἡλίου, ποὺ καλεῖται ἐξωτερικὴ σύνοδος, ἀπέχει ἀπὸ τὴν Γῆ σχεδὸν 257 ἐκ. χλμ.

  Ἡ φαινόμενη ἀνάδρομος κίνηση τῆς Ἀφροδίτης ἀρχίζει ὅταν ὁ πλανήτης εἶναι ἑσπέριος, ἔχει περάσει τὸ μέγιστο ἀνατολικὸ ὕψος καὶ πλησιάζει πρὸς τὴν ἐσωτερικὴ σύνοδο. Ἡ φάση τῆς φαινομένης ἀναδρομῆς συμβαίνει περίπου ἀνὰ 19 μῆνες καὶ διαρκεῖ περὶ τὶς 6 ἑβδομάδες (40 – 43 ἡμέρες). Ἡ Ἀφροδίτη καὶ ὁ Ἑρμῆς εἶναι ἐσωτερικοὶ πλανῆτες καὶ ἡ φαινόμενη ἀνάδρομος κίνησή τους συμβαίνει πάντα ἑκατέρωθεν τῆς θέσεως τῆς ἐσωτερικῆς συνόδου. Γιὰ μιὰ σχηματικὴ ἐξήγηση δεῖτε τὸ βίντεο τῆς ἀναδρομῆς τοῦ Ἑρμοῦ.

  Οἱ περίοδοι ὅπου ἡ Ἀφροδίτη γίνεται ὁρατὴ ὡς πρωινὸς ἢ ἐσπέριος ἀστέρας διαρκοῦν ἀμφότερες περίπου 263 ἡμέρες κατὰ μέσον ὄρο. Ἡ ἐξαφάνισή της ὅταν διέρχεται ἐμπρὸς ἀπὸ τὸν Ἥλιο, κείμενη μεταξὺ Ἡλίου καὶ Γῆς, διαρκεῖ περίπου 8 ἡμέρες ἐνῶ ὅταν διέρχεται πίσω του, μὲ τὸν Ἥλιο κείμενο μεταξὺ Γῆς καὶ Ἀφροδίτης, διαρκεῖ περίπου 50 ἡμέρες. Οὕτως συμπληρώνεται ὁ κύκλος τῶν 584 ἡμερῶν.

Ὁ συγχρονισμὸς Γῆς καὶ Ἀφροδίτης καὶ ἡ χρυσὴ ἀναλογία φ

  Ἀξιοσημείωτο εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι αὐτὲς οἱ 584 ἡμέρες ποὺ μεσολαβοῦν κάθε φορὰ ποὺ ἡ Ἀφροδίτη πλησιάζει τὴν Γῆ, ἰσοδυναμοῦν μὲ 5 ἠλιακὲς ἡμέρες τῆς Ἀφροδίτης. Ὁπότε ἡ Γῆ ἀντικρύζει πάντα τὴν ἰδία πλευρὰ τῆς Ἀφροδίτης ὅταν οἱ δυὸ πλανῆτες φθάνουν τὴν ἐγγυτέρα μεταξύ τους ἀπόσταση. Ἡ σχέση αὐτὴ πιθανῶς νὰ εἶναι ἀποτέλεσμα παλιρροιακῶν δυνάμεων μεταξὺ τῶν δυὸ πλανητῶν.

  Ἡ Ἀφροδίτη συμπληρώνει 13 ἡλιακὲς περιφορὲς ὅταν ἡ Γῆ συμπληρώνει 8. Διέρχεται μεταξὺ Γῆς καὶ Ἡλίου 5 φορὲς ἐντὸς τῶν 8 ἐτῶν, δηλαδὴ συμπληρώνει 5 συνοδικὲς περιόδους ἢ 5 πλήρεις κύκλους πρωινῆς καὶ ἑσπερἰας ἐμφανίσεως ἐντὸς τῆς ὀκταετίας.

  Κάθε μία εὐθυγράμμιση τῶν δυὸ πλανητῶν ἔχει ἀπόσταση ἀπὸ τὴν προηγουμένη περίπου 215,6° (κατὰ μέσον ὅρο) ἐπὶ τῆς Ἐκλειπτικῆς. Κατὰ τὴν διαρκεία τοῦ ὀκταετοῦς κύκλου τὰ πέντε σημεῖα συνόδου Γῆς καὶ Ἀφροδίτης ἐπὶ τῆς Ἐκλειπτικῆς διαγράφουν ἕνα σχεδὸν τέλειο πεντάγωνο σχῆμα. Ὅπως φαίνεται καὶ εἰς τὸ κινούμενο διάγραμμα, ἡ ἑπόμενη ὀκταετὴς φάση συνόδων ἀρχίζει σχεδὸν ἀπὸ τὴν ἰδία θέση ὅπου ἤρχισε καὶ ἡ προηγούμενη ἀλλὰ μετατοπισθείσα πρὸς τὰ δεξιὰ περίπου 2° – 2,5°. Αὐτὸ συμβαίνει ἐπειδὴ ἡ φάση τῶν πέντε συνοδικῶν κύκλων συμπληρώνεται ἀκριβῶς εἰς 7,997 ἔτη, γι’ αὐτὸ καὶ τὸ ἑπόμενο πεντάγωνο ποὺ σχηματίζεται διαφέρει κάπου 2° ἐπὶ τῆς Ἐκλειπτικῆς ἀπὸ τὸ προηγούμενο.

Ἡ συνοδικὴ περίοδος Ἀφροδίτης καὶ Γῆς.

Τὸ Συνοδικὸ Πεντάγωνο ποὺ δημιουργεῖται ἀπὸ πέντε διαδοχικὲς συνοδικὲς περιόδους.

Οἱ πέντε ἀναδρομές τῆς Ἀφροδίτης στὴν διάρκεια πέντε συνοδικῶν περιόδων, ὅπως φαίνονται ἐπὶ τῆς Ἐκλειπτικῆς.

Οἱ πέντε ἐσωτερικοὶ σύνοδοι Γῆς καὶ Ἀφροδίτης ἀπὸ γεωκεντρικὴ ὁπτική. Ὁ βρόγχος ἀναπαριστᾶ τὴν φαινόμενη ἀναδρομὴ τῆς Ἀφροδίτης.

Ἡμερομηνίες τῶν ἐσωτερικῶν συνόδων Γῆς – Ἀφροδίτης καὶ οἱ ἀποστάσεις μεταξύ τους

  Ἡ σχέση τῶν τροχιῶν Ἀφροδίτης καὶ Γῆς εἶναι σχεδὸν 13 : 8, μὲ 5 συνόδους μεταξύ τους στὸ ἴδιο διάστημα, οἱ ὁποῖες ἀπέχουν μεταξύ τους (ἡ προηγούμενη ἀπὸ τὴν ἐπόμενη) ἀπόσταση 3 κορυφῶν πενταγώνου. Οἱ ἀριθμοὶ 3, 5, 8 καὶ 13 εἶναι ὅροι τῆς γνωστῆς ἀκολουθίας Φιμπονάτσι – ἢ Χρυσὴ Ἄλυσος, ὅπως λεγόταν τὴν ἀρχαιότητα – ἡ διαίρεση τῶν ὁποίων προσεγγίζει τὴν χρυσή τομὴ φ (Π.χ. 5 : 3, 8 : 5, 13 : 8, 21 : 13 κ.ο.κ. ∼ 1,618…).

  Οἱ παραπάνω παρατηρήσεις προκύπτουν ἀπὸ στρογγυλοποίηση. Ἡ φυσικὴ σχέση τῶν τροχιῶν τῶν δύο πλανητῶν καὶ τῶν σημείων συνόδων μεταξύ τους δὲν εἶναι ἀκέραιοι ἀριθμοὶ οὔτε δίνουν κανονικὰ γεωμετρικὰ σχήματα. Ὅμως εἶναι ἐνδιαφέρον ὅτι προσεγγίζουν τόσο πολὺ τὴν μαθηματικὴ ἀλληλουχία τῆς χρυσῆς τομῆς, μιᾶς ἀναλογίας μὲ κορυφαία σημασία εἰς τὴν ἀρχιτεκτονική, τὴν ζωγραφικὴ καὶ τὶς ἀναλογίες εὐμορφίας τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος. Ἀλλὰ καὶ τὸ ἴδιο τὸ πεντάγωνο σχῆμα ἔχει μιὰ ἀξιοθαύμαστη γεωμετρία ποὺ ἐνσωματώνει τὴν χρυσὴ τομὴ καὶ παράγει τὸ χρυσὸ ὀρθογώνιο.

Ἀφροδίτης Πρόσωπα (Φάσεις) & Τεφρῶδες Φῶς

  Ὁ Γαλιλαῖος μελέτησε πῶς ὁ πλανήτης τῆς Ἀφροδίτης ἐμφανίζει φάσεις σὰν τῆς Σελήνης καὶ δημοσίευσε αὐτὲς τὶς παρατηρήσεις εἰς τὸ σύγγραμμά του «Ἀστερόεις Ἄγγελος» (Starry Messenger, πρὸ 4 αἰώνων). Παρατήρησε ἐπίσης ὅτι οἱ φάσεις σχετίζονται μὲ τὴν γωνιακὴ διάμετρο καὶ τὴν φαινομένη ἀπόσταση τοῦ πλανήτη τῆς Ἀφροδίτης ἀπὸ τὸν Ἥλιο.

  Ἡ Ἀφροδίτη ἐμφανίζεται μικροτέρα κατὰ τὴν φάση τῆς αὐξήσεως καὶ μεγαλυτέρα κατὰ τὴν φθίνουσα φάση. Ἡ φάση ὅπου γίνεται πλήρης εἶναι ἀόρατη γιὰ ἐμᾶς διότι τότε εὑρίσκεται εἰς ἐξωτερικὴ σύνοδο ὄπισθεν τοῦ Ἡλίου. Τὸ ὑψηλότερο σημεῖο της συμπίπτει σχεδὸν μὲ τὴν διχοτόμο φάση (πρῶτο ἢ τελευταίο τέταρτο), ὅπου φθάνει καὶ τὴν μεγίστη φαινομένη ἀπόσταση ἀπὸ τὸν Ἥλιο. Αὐτὸ συμβαίνει περίπου 35 ἡμέρες πρὶν ἢ μετὰ τὴν ἐσωτερικὴ σύνοδο. Ὑπὸ εὐνοϊκῶν συνθηκῶν ἡ Ἀφροδίτη δύναται νὰ ἰδωθῇ διχοτόμος, μὲ κυάλια, ἐνῶ τὴν μεγίστη λαμπρότητα φθάνει πρὸς τὴν μηνοειδὴ φάση καθὼς εἶναι ἐγγύτερα τῆς Γῆς.

  Τὸ φαινόμενο τοῦ Τεφρώδους Φωτὸς (Ashen Light) ὅπου ἡ σκιερὴ πλευρὰ τοῦ δίσκου φαίνεται νὰ φωτίζεται μὲ ἕνα πάρα πολὺ ἀμυδρὸ φῶς ὅπως συμβαίνει μὲ τὴν Σελήνη, ἐμφανίζεται καὶ εἰς τὴν Ἀφροδίτη. Οἱ πρῶτες ἀναφορὲς χρονολογοῦνται ἀπὸ τὸ 1643 καὶ πλεῖστοι παρατηρητὲς τὸ εἶδαν ἔκτοτε μέσῳ τηλεσκοπίων. Παρόλα τοῦτα, ἡ ὕπαρξή του ἀμφισβητήθη πρὸ ὀλίγων ἐτῶν ἀπὸ μερίδα ἀστρονόμων ἐπειδή:

  1. Φασματογραφικὰ δεδομένα ἀπὸ τὰ ἀνώτερα στρώματα τῆς ἀτμόσφαιρας τῆς Ἀφροδίτης ναὶ μὲν ἀνίχνευσαν φωτισμὸ ἀλλὰ μὲ τιμὲς πολὺ χαμηλὲς γιὰ νὰ εἶναι ὁρατὸς ἀπὸ γήινους παρατηρητὲς ἔστω καὶ μέσῳ τηλεσκοπίου.

  2. Τὸ ἐρευνητικὸ σκάφος Κασσίνι (Cassini) δὲν ἀνίχνευσε ὑψηλῆς συχνότητος ράδιο-θόρυβο κατὰ τὸ πέρασμά του ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη τὸ 1998 καὶ 1999, ἀπορρίπτοντας τὴν πιθανότητα τὸ τεφρῶδες φῶς νὰ προκαλεῖται ἀπὸ φωτισμὸ ἐντὸς τῆς ἀτμόσφαιρος τοῦ πλανήτη ποὺ κατόπιν διαχέεται καὶ εἰς τὰ ἀνώτερα στρώματα.

  Αὐτὰ ὅμως ἔχουν ἐπίσης ἀμφισβητηθεῖ ἀπὸ ἄλλους ἀστρονόμους, οἱ ὁποῖοι τονίζουν ὅτι τὸ Κασσίνι κατὰ τὸ πέρασμά του δὲν πλησίασε κἂν τὸ ἐλάχιστο ἀπαραίτητο ἀτμοσφαιρικὸ ὕψος ὅπου θὰ ἀνιχνευόταν ἕνας τέτοιος ράδιο-θόρυβος. Καὶ εἶναι γεγονὸς ὅτι ὁ ἀνθρώπινος ὀφθαλμός δύναται νὰ συλλάβῃ αἰσθητηριακὰ δεδομένα ποὺ ἕνα μηχάνημα δὲν μπορεῖ νὰ καταγράψῃ.

  Οἱ ἀναφορὲς περὶ τοῦ τεφρώδους φωτὸς συνεχίζονται ἀπὸ πολλοὺς παρατηρητές. Φαίνεται ὅτι ἡ ὁρατότητα τοῦ φαινομένου ἐξαρτᾶται καὶ ἀπὸ τὴν γήινη ἀτμόσφαιρα, τὴν θέση τῆς Ἀφροδίτης κ.ἄ. Οἱ ἀναφορὲς εἶναι συχνότερες ὅταν ἡ Ἀφροδίτη ἐμφανίζεται μετὰ τὴν δύση τοῦ Ἡλίου καθὼς πλησιάζει τὴν ἐσωτερικὴ σύνοδο παρὰ ὅταν ἀνατέλλει πρὶν ἀπὸ τὸν Ἥλιο. Μερικοὶ ἐπιστήμονες θεωροῦν ὅτι τὸ φαινόμενο προκαλεῖται ἀπὸ τὴν ἀντανάκλαση τῆς φωτεινῆς πλευρᾶς τῆς Γῆς ἐπὶ τῆς ἐπιφανείας τῆς Ἀφροδίτης καὶ θεωροῦν τὶς ἀτμοσφαιρικὲς συνθῆκες ὡς τὸν παράγοντα ποὺ καθιστᾷ ἄλλοτε ὁρατὸ καὶ ἄλλοτε ὄχι τὸ τεφρῶδες φῶς.

Ἡλιακὲς Διελεύσεις

  Ἡ τροχιὰ τῆς Ἀφροδίτης εἶναι κεκλιμένη πρὸς τὴν τροχιὰ τῆς Γῆς, τὴν Ἐκλειπτική, κατὰ 3° 23′, ἔτσι δύο ἀντιδιαμετρικὰ σημεῖα της εὑρίσκονται είς τὸ ἴδιο ἐπίπεδο μὲ τὴν Ἐκλειπτική. Αὐτὰ τὰ σημεῖα ὅπου οἱ δύο τροχιὲς τέμνονται ὀνομάζονται δεσμοί. Ὄταν ἡ Ἀφροδίτη εὑρίσκεται πολὺ κοντὰ σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς δεσμούς της καὶ συμβαίνει τότε νὰ ἀρχίζει μία νέα συνοδικὴ περίοδος – δηλαδὴ ἡ Ἀφροδίτη καὶ ἡ Γῆ εὐθυγραμμίζονται – ἡ ὀπτικὴ ἀπὸ τὴν Γῆ εἶναι τέτοια ποὺ ἡ Ἀφροδίτη φαίνεται νὰ διελαύνῃ ἐμπρὸς ἀπὸ τὸν ἡλιακὸ δίσκο. Ὅταν ἡ εὐθυγράμμιση γίνεται ἐπὶ ἄλλου σημείου τῆς τροχιᾶς τῆς Ἀφροδίτης, μακριὰ ἀπὸ τοὺς δεσμοὺς ἡ Ἀφροδίτη φαίνεται βορειοτέρως ἢ νοτιοτέρως τοῦ ἡλιακοῦ δίσκου.

  Οἱ ἡλιακὲς διελεύσεις τῆς Ἀφροδίτης εἶναι δυνατὸν νὰ συμβοῦν μόνον Δεκέμβριο ἢ Ἰούνιο, διότι τότε μόνον ἡ Γῆ κατὰ τὴν ἐτήσια τροχιά της περνᾷ ἀπὸ τὶς θέσεις τῶν δεσμῶν· ἐὰν καὶ ἡ Ἀφροδίτη συμβεῖ τὸ ἴδιο διάστημα νὰ εὐθυγραμμίζεται μὲ τὴν Γῆ σὲ ἐσωτερικὴ σύνοδο, τότε ἔχουμε διέλευση. Πρόκειται γιὰ σπάνιο φαινόμενο ποὺ συμβαίνει δυὸ φορὲς ἐντός κύκλου 243 ἐτῶν. Ἡ κάθε φορά συνίσταται ἀπὸ ζεῦγος διελεύσεων ποὺ ἀπέχουν 8 ἔτη. Είς τὸν κύκλο τῶν 243 ἐτῶν τὰ ζεύγη συμβαίνουν ἀνὰ 121,5 ±8 ἔτη, δηλαδὴ ἀνὰ 129,5 καὶ 113,5 ἔτη (ὁ ρυθμὸς εἶναι 8 – 121,5 – 8 – 105,5).

  Μόνον τέσσερα ζέυγη τέτοιων διελεύσεων ἔχουν παρατηρηθεῖ ὑπὸ τῶν δυτικῶν (1631 / 1639, 1761 / 1769, 1874 / 1882) ἀπὸ τότε ποὺ καὶ αὐτοὶ ἀπέκτησαν τηλεσκόπια, ἀν καὶ ἀμφότεροι ὁ ἑλληνικὸς καὶ ὁ μεσοανατολικὸς κόσμος εἶχαν τηλεσκόπια ἀπὸ παλαιότερα, τὶς καλούμενες διόπτρες. Τὸ τρέχον ζεῦγος διελεύσεων συνέβη τὴν ἐποχή μας, 8 Ἰουνίου 2004 καὶ 6 Ἰουνίου 2012, ἐνῶ τὸ ἑπόμενο θὰ συμβεῖ μετὰ ἀπὸ 113,5 ἔτη, 11 Δεκεμβρίου 2117 καὶ 8 Δεκεμβρίου 2125.

  Ὁ Ἔντμουντ Χάλλεϋ (Edmund Halley) παρατήρησε ὅτι οἱ διελεύσεις τῆς Ἀφροδίτης δύνανται νὰ χρησιμοποιηθοῦν γιὰ τὸν ὑπολογισμὸ τῆς ἀποστάσεως τοῦ Ἡλίου καὶ τὸ 1716 δημοσίευσε ἕνα σύγγραμμα ὅπου ἀνέλυε ἀκριβῶς τὴν μέθοδο αὐτή, θέτοντας τὴν κλίμακα τοῦ ἡλιακοῦ συστήματος βασιζόμενος ἐπί τοῦ τρίτου νόμου τοῦ Κέπλερ. Ἂν καὶ ἡ μέθοδός του ἦταν δύσκολη εἰς τὴν ἐφαρμογή της λόγῳ δυσκολίας προσδιορισμοῦ τῆς ἀκριβοῦς ὤρας ἀλλὰ καὶ δυσκολίας λόγῳ ἀτμοσφαιρικῶν συνθηκῶν, κατὰ τὶς διελεύσεις τοῦ 1761 καὶ 1769 οἱ τότε ἀστρονόμοι ἀπέκτησαν γιὰ πρώτη φορὰ μία ἰδέα γιὰ τὴν ἀπόσταση τοῦ Ἡλίου. Οἱ διελεύσεις τῶν ἐσωτερικῶν πλανητῶν Ἑρμοῦ καὶ Ἀφροδίτης σημειοδοτοῦν ἕνα ἰδιαίτερο εἶδος “ἐκλείψεως” καὶ εἶναι λίαν σπανιότερες ἀπὸ τὶς ἡλιακὲς ἐκλείψεις ποὺ προκαλεῖ ἡ διελαύνουσα Σελήνη.

Πίνακας ἡλιακῶν διελεύσεων Ἀφροδίτης 1600 – 2400